01.01.1918

İTİLAF DEVLETLERİ’NİN ZAFERİ VE BARIŞ

770.000 kişilik İtilaf Devletleri ordusunun 15 Eylül 1918’de Makedonya’da Bulgarlara karşı başlattığı taarruz, 29 Eylül’de Üsküp’ün işgaliyle sonuçlandı. Bu durumda Bulgaristan İtilaf Devletleri’yle mütareke imzalayarak savaştan çekildi. Böylece Türkiye ile Almanya arasında ulaşımın kesilmiş olması, Osmanlı Hükümeti’ni de mütareke istemek zorunda bıraktı ve 30 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi yapıldı. Yenilgiyi kabul eden Avusturya, 3 Kasım’da, Almanya da 11 Kasım’da silahları bıraktılar.

Barış Konferansı 18 Ocak 1919’da Paris’te toplandı. 28 Haziran’da Almanya ile Versailles, 10 Eylül’de Avusturya ile Saint-Germain, 27 Kasım’da Bulgaristan ile Neuilly, 4 Haziran 1920’de Macaristan ile Trianon ve 10 Ağustos’ta Osmanlı Devleti ile Sevr antlaşmaları imzalandı. Ancak bu son antlaşma uygulanmadı ve Türk Millî Mücadelesi’nin zaferle sona ermesi üzerine 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması yapıldı. Galipler Türkiye dışında yenilen devletlere ağır barış şartları kabul ettirmişlerdi ki, bu şartlar 1939’da II. Dünya Savaşı’nın çıkmasına sebep olmuştur.

Dört yıl üç ay on bir gün süren I. Dünya Savaşı’nda pek büyük maddi hasar meydana gelmişti. İnsan kaybı da tahminleri aşıyordu. İngiltere ve müttefikleri 5.152.115, Almanya ve müttefikleri de 3.386.200 ölü vermişlerdi. Türklerin kaybı ise 325.000’i buluyordu.

Bu web sitesinde yer alan Birinci Dünya Savaşı'na ait bilgiler şu kaynaklardan derlenmiştir:

  • Ali Kaşıyuğun, “Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’na Girmeden Önceki İttifak Arayışları”, History Studies, Volume 1/1, 2009, s. 318-341.
  • Durmuş Akalın, “I. Dünya Savaşı Öncesinde Goeben ve Breslau’ın Akdeniz’deki Faaliyetleri ve Çanakkale’ye Gelişleri” Yeni Türkiye-Çanakkale Özel Sayısı, Ocak-Şubat 2015, Sayı:65. 
  • Ercüment Kuran, “Birinci Dünya Savaşı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt:6, Yıl:1992. 
  • Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi, Alkım Yayınevi, İstanbul 2004.
  • Ufuk Erdem, “Birinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’deki İngiliz Esirler: İki Esir Kampı (Afyon ve Gediz) ve İki Esir Gazetesi (Afyonkarahisar ve Gediz Gazeteleri)” Journal of Socialand HumanitiesSciencesResearch, Vol: 4/Issue: 14, Year: 2017, pp.1696-1709.