KEMALETTİN SAMİ GÖKÇEN

1884’te Sinop’ta doğdu. 1905’te Topçu Okulu’ndan, 1908’de ise Kara Harp Akademisi’nden mezun oldu. 31 Mart Vakası sırasında Erzincan ve Erzurum’da meydana gelen ayaklanmaları bastırmada görev aldı. 1912’de Balkan Harbi’nde Yunanlılara karşı savaştı. 1913’te Genelkurmay İstihbarat Şubesi Müdür Yardımcılığına, 1915’te ise Çanakkale III. Kolordu Komutanlığına atandı. 1920’de Millî Mücadele’ye katılmak için Anadolu’ya geçti. 1921’de İkinci İnönü Muharebesi’ne katıldı. Sakarya Meydan Muharebesi’ne ve Büyük Taarruz’a katılarak büyük başarılar elde etti .

1923’te Sinop milletvekili olarak TBMM’ye girdi. Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanmasının ardından bir süre Eskişehir’de 4. Ordu Kumandanı olarak kalan Kemalettin Sami Paşa, Heyeti Vekile kararıyla 20 Ağustos 1924’de Berlin Büyükelçiliği’ne atandı 1926’da Berlin Büyükelçiliği görevi sırasında korgeneralliğe terfi ettirildi. Kemalettin Sami Paşa, Berlin Büyükelçiliği görevi başlar başlamaz öncelikle Almanya’daki çeşitli fabrikaları, şirketleri ve kuruluşları gezerek buralarda incelemelerde bulundu. Paşa, bu incelemeleri hakkında raporlar hazırlayarak bu şirketlerin Türkiye’de yatırım yapmalarını sağlamaya çalıştı. Türk-Alman ilişkilerinin gelişmesi için çaba sarf etti. 1928’de askerlikten emekli olan Kemalettin Sami Paşa, 1934 yılında Berlin Büyükelçiliği görevi sırasında vefat etti.

• Kasım Mehmet Teke-Bora Öncü, Anıtkabir: Bir Veda Bir Başlangıç, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2019,
• Bengül Bolat-Ahmet Nizamoğlu, “Kemalettin Sami Paşa ve Berlin Büyükelçiliğindeki Faaliyetleri”, Avrasya İncelemeleri Dergisi, Cilt: 8 Sayı:2, 2019.