MEHMET AKİF ERSOY

İstanbul Fatih Sarıgüzel’de doğan Mehmet Akif, Fâtih Merkez Rüşdiyesi ve Mülkiye Mektebi’nin ardından Mülkiye Baytar Mektebi’ne girmiş ve buradan birincilikle mezun olmuştur. Eğitimi devam ederken spor ve bilhassa güreşle meşgul olmuş, şiire olan ilgisi ise daima artmıştır.

Baytar Mektebi’nden mezuniyetiyle birlikte Ziraat Nezâreti Umûr-ı Baytâriyye ve Islâh-ı Hayvânât umum müfettiş muavinliği ile memuriyet hayatına başlamıştır. Çok iyi derecede Arapça bilen Mehmet Akif, tercüme dersleri vermiş ve muallimlik yapmıştır. Teşkilat-ı Mahsusa üyesi olarak bazı Doğu ve Batı ülkelerinde çeşitli görevler üstlenmiştir.

Müdâfaa-i Milliyye Cemiyeti’ne bağlı olarak, halkı edebiyat yoluyla uyandırmak ve aydınlatmak için birçok yazarla beraber çalışmalarda bulunmuştur. Millî Mücadele’nin başlamasıyla birlikte, halkı birliğe davet ve direnmeye teşvik maksadıyla konuşmalar yapmış, bu çalışmalarının bir karşılığı olarak kendisine “Millî Mücadele’nin manevî lideri” sıfatı yakıştırılmıştır. Millî Mücadele’yi desteklemek üzere Eşref Edip’in başyazarlığında çıkarılan Sebîlürreşâd dergisinde de çokça yazısı yer almıştır. Mehmet Akif, I. Meclis’in açılmasının ardından ise, Mustafa Kemal Paşa’nın teklifi üzerine Burdur mebusu seçilmiştir.

1920 yılının son aylarında millî marş güftesi için açılan yarışmaya başvurusu yapılan 700 kadar şiirden, uygun nitelikte bir eser bulunamamıştır. Nihayetinde millî marş için konulan maddi mükâfat sebebiyle yarışmaya katılmayan Mehmet Âkif’in de bir marş yazması ısrarla istenmiştir. Akif tarafından yazılan ve Meclis’in 12 Mart 1921 tarihli oturumunda okunan şiir ittifakla İstiklâl Marşı güftesi olarak kabul edilmiştir. Nakdî mükâfat ise, Akif tarafından Dârü’l-mesâî adlı bir hayır cemiyetine bağışlanmıştır.

27 Aralık 1936 tarihinde vefat eden Mehmet Akif Ersoy’un, yedi kitaplık şiir külliyatını bir araya getirdiği Safahat adlı eseri, çalışmaları arasında en öne çıkanıdır. 

• M. Orhan Okay, M. Ertuğrul Düzdağ, “Mehmed Âkif Ersoy”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: 28, 2003.